Makaleler

Sosyal anksiyete bozukluğu, sosyal etkileşimler sırasında utangaçlık, özgüven eksikliği veya sosyal durumlardan kaçınma gibi belirtilerle karakterize endişe ve korku hissinin yoğun biçimde hissedildiği bir anksiyete bozukluğudur. 

Sosyal anksiyete bozukluğu olan kişiler, diğer insanlarla etkileşime girdiklerinde yargılanacakları, eleştirilecekleri veya reddedileceklerine dair yoğun bir endişe hissederler. Bu nedenle, sosyal etkinliklerden kaçınabilir veya bu durumlarla yüzleşmek için büyük endişe duyarlar.

Sosyal Fobi Neden Olur?

Sosyal anksiyete bozukluğunun nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Ancak, sosyal anksiyete gelişiminde rol oynadığı düşünülen alanlar üzerinde araştırmalar devam etmektedir. Bu alanları birlikte inceleyelim:

Beyindeki kimyasal dengesizlikler: Sosyal anksiyete bozukluğu olan kişilerin serotonin ve norepinefrin seviyelerinde dengesizlikler olduğu düşünülmektedir. Bu nörotransmitterlerin stresi ve endişeyi düzenlemeye yardımcı olduklarını bilmekteyiz.

Genetik faktörler: Aile öyküsünde sosyal anksiyete bozukluğu olan kişilerde sosyal anksiyete bozukluğunun daha sık görüldüğü tespit edilmiştir. Fakat bazı araştırmalar bu durumun öğrenilebilen bir süreç olduğunu da ortaya koymaktadır.

Çevresel faktörler: Çevresel faktörler sosyal anksiyete bozukluğu riskini artırabilir. Örneğin çocukluk döneminde kötü bir sosyal deneyim yaşamak, aşırı eleştirel veya koruyucu bir ebeveyn tarafından yetiştirilmek veya tacize uğramak gibi deneyimler risk artırıcı unsurlar olarak karşımıza çıkmaktadır.

Not: Sosyal anksiyete bozukluğu genellikle birden fazla faktörün birleşimi sonucu ortaya çıkar. Ancak bu faktörlerin kesin etkileri hala belirsizdir.

Sosyal fobi belirtileri nelerdir?

Not: Burada bahsedeceğimiz belirtilerin tanı kritleri olarak algılanmaması gerekmektedir. Bu belirtiler sadece fikir verebilir ve tanı kriterlerinin özet bir kısmıdır. Tanı aşamasında daha detaylı bilgiler, ölçümler devreye girmeli ve  son karar bir uzman tarafından verilmelidir.

Sosyal fobi (sosyal anksiyete bozukluğu) belirtileri kişiden kişiye değişebilir, ancak genellikle aşağıda iki başlık altında değerlendireceğimiz belirtiler gözükmektedir. 

Sosyal Anksiyetenin Fiziksel Belirtileri;

• Yüzde kızarma
• Sık sık terleme
• Ağız kuruluğu
• Nefes kesilmesi, nefes darlığı, çarpıntı,
• Mide - bağırsak sisteminde rahatsızlık
• Kaslarda gerginlik
• Titreme

Sosyal Anksiyete Psikolojik Belirtileri;

• Güçsüzlük, yetersizlik hissi
• Fiziksel anlamda beğenilmeme düşünceleri
• Verilen sevgiyi hak etmediği düşünceleri
• Hata yapmaktan çekinme ve bununla beraber mümkün olduğunca bir bir şey yapmamaya çalışma
• Kaygı halini belli etmemeye çalışma
• Toplumun beğenisini kazanma arzusu
• Çekindiği ortama girememe
• Bulunduğu ortamdan uzaklaşma arzusu
• Kişilerle göz teması kurmaktan kaçınma

Not: Sosyal fobi belirtileri, kişinin günlük yaşamını etkileyebilir ve kişinin sosyal ilişkilerini, iş performansını ve kişisel mutluluğunu etkileyebilir. Bu nedenle sosyal fobi belirtileri yaşayan kişilerin profesyonel yardım almasını önermekteyiz.

Sosyal Anksiyete Tedavi Yöntemleri

Sosyal anksiyete tedavisi terapi, ilaç tedavisi veya bu ikisinin kombinasyonu ile birlikte yönetilmektedir. Bazı yaygın sosyal anksiyete tedavi yöntemleri şunlardır:

• Bilişsel davranışçı terapi (BDT): BDT, sosyal anksiyetenin tedavisinde en sık kullanılan terapi yöntemlerinden biridir. BDT ile birlikte kişinin olumsuz düşünce ve endişelerini değiştirmesine yardımcı olmak hedeflenir.
• İlaç tedavisi: Antidepresanlar, anksiyolitikler ve beta blokerler sosyal anksiyetenin tedavisinde kullanılabilir. Bu ilaçlar, semptomları hafifletmeye yardımcı olmaktadır. 
• Sosyal beceri eğitimi: Sosyal beceri eğitimi kişinin sosyal becerilerini geliştirmesine yardımcı olan bir eğitim programıdır. Bu programlar özgüveni artırmaya, yüz ifadelerini okumaya, beden dilini okumaya ve iletişim becerilerini geliştirmeye odaklanır.
• Kendine yardım materyalleri: Kendine yardım materyalleri kaygıyı azaltmak, rahatlama teknikleri öğrenmek ve stresle başa çıkmak için hazırlanmış kitaplar, videolar ve bunlara benzer diğer kaynakları içermektedir.
• Grup terapisi: Grup terapisi, sosyal anksiyete yaşayan insanların bir araya gelerek tecrübelerini ve duygularını paylaşmalarını sağlar. Bu yöntem ile kişinin yalnız olmadığını ve diğer insanların benzer deneyimler yaşadığını anlamasına yardımcı olunur.

Sosyal anksiyete tedavisi, kişinin semptomlarına ve yaşam tarzına bağlı olarak değişebilir. En uygun tedavi yönteminin belirlenebilmesi için ruh sağlığı uzmanlarından yardım alınmasını öneririz. 

VePsikolog - Online Psikolojik Danışma Platformu

“Sen Adım At, Ben Yanındayım