Makaleler

Nobel ödüllü bir fizikçi olan Richard Feynman, karmaşık bilimsel konular üzerinde çalışırken, öğrenme sürecini daha verimli hale getiren bir sistem geliştirdi ve bunu bizlerle paylaştı. Sonradan Feynman Tekniği olarak isimlendirilen bu yöntem, öğrenmeyi derinleştiren ve bilgiyi kalıcı hale getiren en etkili yöntemlerden biri olarak öne çıkıyor. Özellikle son yıllarda ünlenmeye başlaması ve pek çok insanın çalışma rutini içine bu durumu dahil etmesi, bu yöntemin başarısının bir göstergesi diyebiliriz. 

Bunu örneklendirmek adına pek çoğumuzun yaşadığı bir deneyim olan sınav öncesi, iyi bildiğiniz bir konuyu arkadaşınıza anlattığınız anınızı/anılarınızı düşünün. O konuyu anlatırken çok daha iyi bir biçimde öğrendiğinizi hissetmeye başlarsınız. Tekniğin önemli bir kısmı bu duruma benziyor aslında. 

Şimdi, yazının giriş kısmını fazla uzatmadan, 4 temel adımdan oluşan Feynman Tekniği'nin nasıl işlediğine maddeler halinde yakından bakalım.

NOT: Bir şeyi basitçe açıklayamıyorsan, yeterince iyi anlamamışsın demektir.

Adım 1: Konuyu Net Olarak Belirleyin

Boş bir kağıt alın ve derinlemesine anlamak istediğiniz konuyla ilgili bir başlık atıp, bildiğiniz her şeyi yazmaya başlayın. Konu hakkında yeni bilgiler edindikçe onları da kağıdınıza ekleyin. Yeni şeyler öğrendikçe farklı renkte bir kalem kullanırsanız, bilginizin nasıl arttığını da görebilirsiniz. Bu durum hem ilerleyişinizi size gösterecek hem de motivasyonunuzu artıracaktır. Ayriyeten öğrenme sürecinizi görsel hale getirerek, bilgiyi daha etkili bir şekilde kavramanızı sağlayabilirsiniz 

Not: Çok geniş bir başlık seçmeyin (örneğin "tıp"), aksi takdirde 2. adımı düzgün bir şekilde yapmanız zor olacaktır. 

Konu temellerini yeterince anladığınızı düşündüğünüzde 2. adıma geçebilirsiniz.

Adım 2: Çocuğa Anlatıyormuş Gibi Açıkla

Konuyu küçük bir çocuğa ya da daha önce bu konuyu hiç duymamış birine anlatmaya çalışıyormuşsunuz gibi düşünün. Burada anahtar nokta, sade ve anlaşılır bir dil kullanarak kavramı aktarmaktır. Bazı durumlarda basit bir tanım vermek yeterli olmaz; eğer konu matematiksel bir kavramsa, pratikte nasıl çalıştığını göstermek için anlatımınızı örneklerle destekleyin. Bu anlatımlar sırasında kolaylıkla açıklayabildiğiniz kısımlar konuyu net bir şekilde anladığınız yerlerken, anlatmakta güçlük çektiğiniz kısımlar ise henüz yeterince anlayamadığınız noktalar olacaktır. 

Adım 3: Yeniden İncele

Önemli bir noktayı unuttuğunuz veya açıklamakta zorlandığınız yerleri tespit etmek, derinlemesine bir anlayış geliştirmek için önemli olan kısımları size gösterecektir. 

Hangi kısımları tam olarak anlamadığınızı tespit ettikten sonra ilgili kaynak materyale geri dönme zamanı. İlk başta yaptığınız “konu hakkında bildiklerinizi yazma” ve “çocuğa anlatıyormuş gibi anlatma” kısımları, yeniden inceleme kısmını sizin için daha kolay kılacaktır. Zihninizde “hiç bir şey bilmiyorum” söylemleri yerine, aklınıza getirdiğiniz bilgileri yeni bilgilerle geliştirerek hızlı bir öğrenim içine girmeniz muhtemel. Öğrenme sürecinizi basit bir açıklama elde edene kadar tekrarlayın. 

Adım 4: Organize Et ve Basitleştir

Feynman Tekniği'nin son adımında gövde kısmına daha hazır şekilde dönmüş oluyoruz. “Yeniden incele” kısmında edindiğimiz bilgileri de dahil ederek konunun açıklamasını basit terimlerle yeniden açıklamaya çalışın. Bu süreç, düşüncelerimizi yeniden organize ederek açıklamanın daha doğal bir akış kazanmasını sağlar. Aynı zamanda, eksik kalan noktaları tamamlamayı ve karmaşık fikirleri basit örneklerle parçalayarak açıklamayı içerir. Bu aşamayı doğru bir şekilde yapmak biraz zaman alabilir ve gerek görürseniz birkaç kez tekrarlayabilirsiniz. Benim önerim, bu adımda yüksek sesle konuyu kendinize ya da bir arkadaşınıza anlatmanızdır, eğer böyle bir imkanınız varsa. Anlatırken, “Açıklamam ne kadar etkiliydi? Hangi sorular soruldu? Hangi noktalar kafa karışıklığına yol açtı?” gibi soruların cevaplarına odaklanarak eksik veya karmaşık kalan kısımları fark edebilirsiniz.

Anlamadığınız kısımları basit, temel terimlerle açıklayabilene kadar incelemeye devam edin. Kendinize güvendiğiniz noktada tekrardan bir çocuğa anlatır gibi, basit kelimelerle tekrardan anlatmayı deneyin. Gördüğünüz gibi bu süreç sürekli olarak bu şekilde devam etmenizi gerektiriyor:) 

Sonuç Olarak

Bu tekniğin savunduklarından anladığımız üzere: Anlama, basitlikle başlar; bir konuyu basit bir şekilde açıklayamadığımız sürece onu gerçekten anlayamayız. Teknik bir dil kullanmak veya dinleyicimizin mevcut bilgi seviyesine dair varsayımlarda bulunmak, anlamaktan ziyade ezberlemeye dayalı bir öğrenme sürecine yol açar. Basit bir dil kullanmak, bilgiyi daha erişilebilir hale getirir ve derin bir anlayış geliştirmemizi sağlar. Bu durum öğrenmeyi kalıcı kılmanın ve bilgiyi uygulama becerisini arttırmanın anahtarıdır.

Not: Herkes bir konuyu karmaşıklaştırabilir ama yalnızca anlayan biri basitleştirebilir.

En Önemli Not: En iyi öğrenme tekniği sizin iyi olduğunu keşfettiğiniz öğrenme tekniğidir. Her kişi için farklı öğrenme metodları etkili olacaktır. Bu sebeple pek çok yöntemi denemeli ve kendinizi tanımalısınız. Ayriyeten bazı zamanlar size iyi gelen yöntemler bir süre sonra etkisini kaybedebilir. Ara sıra yeni yöntemler denemek kesinlikle faydanıza olacaktır. 

Uzman Klinik Psikolog Anıl Demircioğlu

VePsikolog - Online Psikolojik Danışma Platformu

“Sen Adım At, Ben Yanındayım"